Ogólne zasady dotyczące legalizacji pobytu

Ogólne zasady

Aby znajdować się legalnie na terytorium Polski cudzoziemiec powinien posiadać co najmniej jeden z poniższych dokumentów:

1. Wizę (krajowa lub Schengen);
2. Ważny ruch bezwizowy;
3. Kartę pobytu.  

Wizy

Wizy są pisemnymi zgodami na przekroczenie granicy lub pobyt w innym państwie wystawiane cudzoziemcom przez przedstawicielstwa dyplomatyczne lub konsulaty kraju, do którego zamierzamy się udać. W przypadku Polski posiadanie wizy jest potwierdzone stemplem wbitym do dokumentu podróży (paszportu). Wizy co do zasady są wydawane na okres maksymalnie jednego roku i mogą uprawniać cudzoziemca do jednokrotnego lub wielokrotnego wjazdu na terytorium RP.

Wizy wydawane są jako wizy Schengen albo krajowe przez polskiego konsula. W celu uzyskania wizy należy się zwrócić do właściwej polskiej placówki dyplomatycznej lub konsularnej.
Wiza Schengen (oznaczona symbolem C) –  wydawana jest, gdy planowany pobyt na terytorium państw członkowskich obszaru Schengen nie przekracza 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu.
Wiza krajowa (tj. długoterminowa- oznaczona symbolem D) – uprawnia do wjazdu i ciągłego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub kilku pobytów następujących po sobie, trwających łącznie dłużej niż 90 dni, okres ważności wizy krajowej nie może przekroczyć 1 roku.

Istnieje wiele kategorii wiz. Najczęściej spotykanymi są wiza pracownicza, studencka, turystyczna czy biznesowa. Ważne jest aby wiza odpowiadała rzeczywistemu celowi pobytu cudzoziemca w Polsce (np. jeżeli zamierza pracować powinien mieć wizę pracowniczą, a nie turystyczną).

Więcej informacji znajdziesz tutaj.

Ruch bezwizowy

W przypadku cudzoziemców będących obywatelami określonych państw nie ma obowiązku uzyskania wizy w przypadku podróży do strefy Schengen.

Do państw obszaru Schengen należą:
Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Luksemburg, Niderlandy, Niemcy, Portugalia, Szwecja, Włochy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Czechy, Słowacja, Słowenia, Węgry, a także Szwajcaria, Liechtenstein, Norwegia i Islandia (ostatnie 4 państwa to państwa obszaru Schengen nie należące do UE).
Uwaga: Wielka Brytania, Irlandia, Cypr, Chorwacja, Bułgaria oraz Rumunia są państwami członkowskimi UE, które nie należą do państw obszaru Schengen.

Lista państw, których obywatele zwolnieni są z obowiązku posiadania wizy znajduje się na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Zasady korzystania z ruchu bezwizowego

Całkowity pobyt na terytorium wszystkich państw członkowskich obszaru Schengen (w tym Polski) bez konieczności uzyskania wizy nie może przekroczyć 90 dni w ciągu każdego 180 -dniowego okresu.

W trakcie pobytu bez konieczności uzyskania wizy cudzoziemiec powinien spełniać następujące warunki:

• posiadać ważny dokument podróży,
• potrafić uzasadnić cel i warunki planowanego pobytu oraz
• posiadać wystarczające środki utrzymania lub możliwość ich uzyskania zgodnie z prawem,
• nie być osobą, wobec której dokonano wpisu do celów odmowy wjazdu w SIS a także
• nie być uważanym za stanowiącego zagrożenie dla porządku publicznego, bezpieczeństwa wewnętrznego, zdrowia publicznego lub stosunków międzynarodowych żadnego z państw członkowskich, a w szczególności nie dokonano wobec tej osoby na tej podstawie wpisu do celów odmowy wjazdu w krajowych bazach danych państw członkowskich.

Ważność ruchu bezwizowego jest liczona na podstawie pieczątki wbitej przez Straż Graniczną przy przekraczaniu granicy. Pamiętaj żeby zawsze zwracać uwagę aby nie przekroczyć 90 dniowego okresu przebywania w strefie Schengen. W przeciwnym przypadku będziesz przebywać w Polsce nielegalnie!

Ruch bezwizowy w niektórych przypadkach przysługuje jedynie posiadaczom paszportów biometrycznych (np. Ukraina, Serbia) lub paszportów, w których figuruje numer dowodu tożsamości (np. Tajwan).

Co do zasady ruch bezwizowy odnawia się po upływie 180 – dniowego okresu od pierwszego wjazdu do strefy Schengen jednak istnieją wyjątki od tej zasad, np. w przypadku obywateli USA wystarczy, że opuszczą terytorium Polski na co najmniej jeden dzień przed upływem 90 dni od pierwszego wjazdu i ich ruch bezwizowy odnawia się automatycznie. Przypadek ten jest normowany m.in. przez umowę zawartą między Polską, a Stanami Zjednoczonymi Ameryki Północnej. Oznacza to, że przepisy te nie są stosowane w innych krajach strefy Schengen.

Przykład nr 1 Obywatel USA przyjeżdża do Polski 1 stycznia 2019 r. 25 marca, więc przed zakończeniem 90 – dniowego okresu ruchu bezwizowego, wyjeżdża na dwudniową wycieczkę do Paryża po czym wraca na terytorium Polski. Oznacza to, że jego ruch bezwizowy odnowił się i może znowu skorzystać z 90 dni ruchu bezwizowego w Polsce.

Osoba przebywająca w Polsce na podstawie ruchu bezwizowego może wykonywać pracę jeżeli posiada dokument legalizujący tą pracę (np. zezwolenie na pracę lub oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy).

Karta pobytu

 Karta pobytu jest dokumentem pobytowym uprawniającym do pobytu i wielokrotnego przekraczania granic bez konieczności posiadania wizy. Jest wydawana na okres od 3 miesięcy do 3 lat (po zakończeniu ważności karty należy starać się o wyrobienie nowego zezwolenia na pobyt czasowy -nie ma możliwości przedłużenia „starej” karty pobytu).

Zgodnie z art. 108 ust. 1 pkt 2 ustawy o cudzoziemcach, obywatel państw trzecich może przebywać w Polsce także w sytuacji kiedy oczekuje na przyznanie zezwolenia na pobyt czasowy/stały/rezydenta UE, a nie posiada już ważnej wizy lub ruchu bezwizowego:

„pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się za legalny od dnia złożenia wniosku do dnia, w którym decyzja w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy stanie się ostateczna”.

Cudzoziemiec po złożeniu kompletnego wniosku otrzymuje potwierdzenie złożenia wniosku w formie stampili wbitej do paszportu (w przypadku kontroli będzie to dowód, że cudzoziemiec znajduje się w Polsce legalnie).

Co gdy nie dostanę stampili do paszportu? Jeżeli złożyłeś wniosek:

• niekompletny, tzn. wniosek, który zawiera tzw. braki formalne, tj. brak opłaty, 4 zdjęć, kopii zapisanych stron paszportu (wraz z oryginałem do wglądu) lub w przypadku zezwolenia na pobyt czasowy i pracę – załącznika nr 1 wypełnionego przez pracodawcę;
• za pośrednictwem poczty (brak odcisków linii papilarnych, paszport nie potwierdzony za zgodność z oryginałem);
• na Dzienniku Podawczym (jest to możliwe jedynie ostatniego dnia legalnego pobytu);

w twoim paszporcie nie zostanie wbita stampila. Będzie to możliwe dopiero po uzupełnieniu braków formalnych i otrzymaniu pisma z Urzędu o wszczęciu postępowania (jest to pierwsze pismo w sprawie potwierdzające złożenie kompletnego wniosku). Do tego czasu twoim potwierdzeniem złożenia wniosku będzie potwierdzenie papierowe, a w przypadku gdy złożyłeś wniosek pocztą – potwierdzenie nadania listu poleconego.

Ważne! Gdy wniosek został wysłany pocztą lub złożony na Dzienniku Podawczym Urząd musi pobrać odciski palców w innym terminie. Oznacza to, że musisz oczekiwać na list z wyznaczonym terminem, w którym musisz stawić się w siedzibie Urzędu. W razie niestawienia się Urząd pozostawia wniosek bez rozpoznania.

UWAGA: Umieszczenie stempla w dokumencie podróży nie uprawnia cudzoziemca do podróżowania po terytorium innych państw obszaru Schengen, natomiast cudzoziemiec może wyjechać do kraju pochodzenia.

Pamiętaj, że gdy wysyłasz wniosek pocztą jako dzień złożenia liczy się dzień wysyłki w placówce pocztowej. Oznacza to, że nawet jeżeli wyślesz wniosek ostatniego dnia legalnego pobytu to będziesz znajdował się w Polsce w pełni legalnie.

Więcej informacji w zakładce Czym jest karta pobytu?